Жыць з верай

Ёсць сярод жыхароў Петрыкаўшчыны шчырыя рупліўцы, якія на працягу доўгіх гадоў верай і праўдай служаць сваёй малой радзіме і землякам. Іх жыццё, добрыя справы для старонніх не асабліва заўважны, але калі пазнаёмішся з такімі бліжэй – без лішніх слоў разумееш веліч асобы. Менавіта з такой жанчынай з аграгарадка Курыцічы мне пашчасціла сустрэцца.

Хоць Феню Міхайлаўну Буднік папярэдзілі пра мой прыезд, было прыкметна, што жанчына хвалявалася. Але так было толькі першыя хвіліны: падрыхтаваны для размовы сямейны альбом і гасціннасць гаспадыні сведчылі пра тое, што супрацоўніка газеты тут чакалі.
– У мяне не простае было дзяцінства, юнацкія гады, ды і пазней шмат выпала на мой лёс, – пачала аповед Феня Міхайлаўна, адкрываючы альбом з чорна-белымі фотаздымкамі…
Раней жыхары Курыцічаў жылі больш паасобку, па хутарах – Карзуны, Сапонава, Востраў. У 1939 годзе людзей сталі перавозіць будавацца ў цэнтр вёскі, дзе стаяла крыху за дзесяць дамоў, у тым ліку і сям’і суразмоўцы. Бацькі гераіні былі сяляне, выхоўвалі пяцёра дзяцей – Феня была старэйшая і дапамагала маці спраўляцца з меншымі. У планах была вучоба ў школе, але ўмяшалася Вялікая Айчынная вайна. Бацька быў інвалідам дзяцінства і на фронт не быў прызваны, але знайшоў магчымасць дапамагаць “нашым” – наладзіў сувязь з партызанамі.
– Памятаю, прыходзілі да нас з лесу многа мужчын, на лаўках сядзелі ад самых дзвярэй. Нешта абмяркоўвалі, пісалі, – успамінае жанчына. – Але знайшоўся мясцовы здраднік, які выдаў усіх, хто дапамагаў партызанам. Людзей забралі, каго ў Людзвіноў, каго ў Смятанічы, трымалі ў склепах, хлявах. Дапытвалі, катавалі. Бацька расказваў, што дзве групы вывелі за Людзвіноў і расстралялі за падрыўную дзейнасць на станцыі Муляраўка. Бацьку выратавала тое, што інвалідам быў – акупанты засумняваліся, што ён здатны на падпольную дзейнасць.
У час акупацыі частка Курыцічаў была спалена. Напаткаў такі лёс і бацькоўскі дом. Спачатку людзі падаліся жыць у лес, але з цягам часу немцы знайшлі іх і павыганялі. Сям’я вярнулася дадому. На агародзе зрабілі курэнь там і жылі. Жанчына ўспамінае: шмат у той страшны год памерла ад тыфу людзей, сама яна два тыдні “правяла ў гарачцы”, ледзь выкараскалася. Кажа: як жылі ў гады акупацыі – цяжка расказваць і праз дзесяцігоддзі: разруха, голад, холад. Але ніхто асабліва не скардзіўся. Верылі ў Перамогу, былі згуртаваныя, дапамагалі адзін аднаму.
Вялікую Перамогу дачакаліся. Пачалося мірнае жыццё з аднаўленнем вёскі, гаспадаркі.
– У першы клас маці не пускала – дарослым патрэбна было працаваць, а каму прыглядваць за дзецьмі? Але я ўцякала. Два гады прыйшлося прасядзець у адным класе – была складаная аперацыя і доўга хварэла. Вучыліся ў цеснаце па дамах, але з вялікай цікавасцю і ахвотай, – працягвае суразмоўца. – У 1952 годзе закончыла сямігодку, была ўжо паўналетняя і адразу пайшла ў паляводчую брыгаду рахункаводам. У тыя часы ў калгасе было пяць брыгад. Тэрыторыі, на якіх вырошчвалі бульбу і іншыя культуры, былі вельмі вялікімі. Людзям прыходзілася цяжка, тэхнікі такой як зараз не было. Усё ўручную. Але ўмелі вяскоўцы і адпачыць з песнямі і пляскамі.
Кіраўніцтва калгаса заўважыла працавітую дзяўчыну і прапанавала ёй атрымаць бухгалтарскую адукацыю ў Славячанскай сельскагаспадарчай школе рахункаводаў. Тая згадзілася і ў 1954 годзе, пасля заканчэння ўстановы, прыехала дадому і ўладкавалася ў бухгалтэрыю гаспадаркі, у якой адпрацавала дзесяць гадоў. Вяла актыўную грамадскую дзейнасць: была членам камісіі па выбарах, удзельнічала ў важных мерапрыемствах.
Менавіта ў той перыяд жыцця дзяўчына выйшла замуж за мясцовага хлопца, спазнала шчасце мацярынства, пабудавала з мужам свой дом. Феня Міхайлаўна прызнаецца: у дэкрэтным адпачынку па догляду дзяцей “сядзела” мала. Звалі на працу, а з малымі заставалася маці.
У 1966 годзе ў сям’і падрасталі трое дзяцей. Садзіка не было, а маці была ўжо слабая, каб глядзець унукаў. Праца ў сельскай гаспадарцы прадугледжвала ненармаваны рабочы дзень, таму працаваць мужу і жонцы ў калгасе было нязручна. Менавіта тады дырэктар мясцовай школы Буглак Міхаіл Еўдакімавіч запрасіў маладога бухгалтара на працу заўгасам.
– Трыццаць тры гады працы ў Курыціцкай школе – асаблівая старонка ў маім жыцці, напоўненая прыемнымі клопатамі, зносінамі з цікавымі людзьмі. Радая была быць часткай дружнага і адданага сваёй справе калектыву. І я старалася свае абавязкі выконваць добра, – дзеліцца жанчына
Суразмоўца ўспамінае, калі прыйшла ва ўстанову адукацыі, там навучалася 668 дзяцей!
“Ведаеце! Я і сёння “свая” ў Курыцікай школе. Не забываюць мяне ні педагогі, ні вучні. Прыхо-дзяць павіншаваць, дапамагчы, – дзеліцца гераіня.
Феня Міхайлаўна ў лютым пераступіла дзевяностагадовы рубеж. Расказвае, што за дзевяць дзясяткаў спазнала ўсяго: і радасць і горыч страт. Дапамагала і дапамагае ёй ісці па жыцці шчырая і глыбокая вера ў Бога.
– З Богам у душы я з дзяцінства. З гадамі мая вера толькі мацнела. Яна дала сілы мне і маім землякам увасобіць у жыццё вялікую мару – будаўніцтва мясцовага храма, – расказвае жанчына. – Думка, каб у жыхароў вёскі была магчымасць наведваць святое месца, не выязджаючы ў Петрыкаў, узнікала ў мяне неаднойчы. Думала: з чаго ж пачаць, справа ж не з лёгкіх? Пачатак быў пакладзены дзякуючы Благачыннаму Петрыкаўскай акругі протаіерэю Васілю Немешу.
Гераіня аповеду, жыхаркі Курыцічаў Бондар Праскоўя Рыгораўна, Боўсун Анастасія Паўлаўна падышлі пасля службы да святара, расказалі пра задуму. Айцец Васілій параіў жанчынам спыніцца на думцы пра ўзвядзенне на малой радзіме капліцы. Але жанчыны былі непахісныя. Праз час святар прыехаў у Курыцічы на сход з насельніцтвам, выбралі месца для будаўніцтва, асвяцілі яго. Так, больш за дваццаць гадоў таму, па ініцыятыве простых вясковых жанчын былі зроблены першыя крокі па ўзвядзенні храма іконы Божай Маці “Нечаянная радасць”. Пачаўся збор сродкаў. Суразмоўца прызнаецца: хадзілі па дамах, ездзілі па населеных пунктах раёна, святых месцах Петрыкава, Калінкавіч, Мазыра. Не ўсе верылі ў здзяйсненне задуманага. Але толькі на першых парах, з кожным днём жадаючых паўдзельнічаць у такой справе з’яўлялася ўсё больш.
Збіраць сродкі – адно. Але для такой справы гэтага мала. Праектная і іншая дакументацыя, узаемадзеянне з прадстаўнікамі мясцовай, раённай, абласной вертыкалі ўлады, набыццё будаўнічых матэрыялаў, пошук рабочых і кантроль за працэсам – няпоўны пералік таго, што ў свае абавязкі ўзяла на працягу пяці гадоў будаўніцтва жыхарка аграгарадка Людміла Дашук.
“Нам яе паслаў Бог. Без старанняў Людмілы Фёдараўны нічога ў нас не атрымалася б”, – прызнаецца гераіня.
Навіна, што прыхаджане будуюць храм у Курыцічах, стала вядома за межамі Гомельшчыны. Пра гэта гавораць тыя факты, што іканастас храму падараваў член Урада Беларусі Міхаіл Русы, а Феня Міхайлаўна была ўзнагароджана Граматай Мітрапаліта Мінскага і Слуцкага Патрыяршага Экзарха ўсея Беларусі за труды на славу Праваслаўнай царквы.
Вось такія людзі жывуць на Петрыкаўшчыне. Хочацца пажадаць Фене Міхайлаўне здароўя, бадзёрасці духу і падзякаваць за шматгадовую працу на карысць малой радзімы.

Святлана СОБАЛЕВА,
фота аўтара.